Γλωσσικοί Ιδιωματισμοί

Συγκεντρωτικά θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε ‘’λέξεις’’  που 

σήμερα  ίσως φαντάζουν απόμακρα , ξένες, ίσως και αδιάφορες, 

όμως θεωρώ χρήσιμο να υπάρχουν έστω και ως ανάμνηση !!!! 



Λέξεις από την καθημερινή ζωή τους .

Τορβάς: Έβαζαν το φαγητό για τη δουλειά.

Δισάκι:

Ζυγός: Τον έβαζαν στο λαιμό των βοδιών όταν όργωναν.

Αλέτρι: Με το αλέτρι όργωναν τα χωράφια. Υπάρχουν δύο ειδών αλέτρια. Με μία χειρολαβή και με δύο χειρολαβές.

Ρόδα κάρου:

Κάρο :

Χαμούτ: Το έβαζαν στο λαιμό του αλόγου.

Χαλινά: Τα έβαζαν στο στόμα του αλόγου.

Γυαλάκι: Απ' αυτό έπιναν νερό τα ζώα.

Σιδερένια Ψεκαστήρα: Μ' αυτή ράντιζαν τα χωράφια.

Παλαμαριά: Την έβαζαν στο χέρι για να το προστατεύουν από τυχόν κοψίματα κατά το θερισμό και να μπορούν να πιάνουν μεγαλύτερη ποσότητα σταχυών.

Δρεπάνι: Με το δρεπάνι θέριζαν το σιτάρι ,το κριθάρι, τη σίκαλη, τη βρώμη και το ρύζι.

Δεμάτι:

Ντικουρτζίμι:


Θυμωνιά:

Κόσσα: Μεταλλική λάμα  κοπής με μεγάλο στειλιάρι για κόψιμο χόρτων από όρθια στάση.

Τσιαλοκόπος: Μεταλλικό  εργαλείο για κόψιμο τσαλιών(παλιούρια).

Ξύλινο δικράνι (αχυροφάης): Μ' αυτό γύριζαν στο αλώνι τα στάχυα και μάζευαν το τριφύλλι.

Φουκάλα (Σκούπα): Μ' αυτή σκούπιζαν το αλώνι και τις αυλές.

Ντουκάνα: Mεγάλη ξύλινη πλάκα  με κοφτερές πετρούλες που την έσερναν τα ζώα και έτριβε τα στάχυα σιταριού, κριθαριού, και άλλων για να βγεί ο σπόρος. 

Μποτίλι: Mεσαίου μεγέθους ξύλινο παγούρι συνήθως στρόγγυλο.

Μπακίρα: Μεταλλικό δοχείο μεταφοράς νερού.

Γκουμπιλίτσα: Ξύλο που έμπαινε στην πλάτη και στα 2 άκρα του κρεμόταν οι μπακίρες με το νερό.

Ο Χώρος της Κουζίνας με το Τζάκι


Ξύλινη Πιατοθήκη(καρφωμένη στον τοίχο).

Φανάρι :(μεταλλικό δοχείο με σήτα) σαν ψυγείο , ώστε να διατηρούνται μακριά από τα έντομα τα φαγητά.

Μουσλούκι: (Ξύλινο η πλαστικό δοχείο  νιπτήρα) ανηρτημένο σε κάποιο  σημείο ώστε να πλένονται  το πρωί, ξύρισμα και τα λοιπά.

Κατσαρόλες (τεντζερέδες): για παρασκευή φαγητών.

Πυροστιά: Μεταλλικό αντικείμενο πάνω στο οποίο τοποθετούσαν τις κατσαρόλες για να ψήνουν το φαγητό τους.

Μεταλλικές κατσαρόλες
: Σ' αυτές έψηναν το φαγητό. Συνήθως ήταν φτιαγμένες από μπακίρι γι' αυτό ήθελαν σε τακτά χρονικά διαστήματα γάνωμα.

Ταψιά η  (Ταβάδες).

Καζάνι
: Στο καζάνι συνήθως έβραζαν νερό για να πλένουν τα ρούχα. 
Χρησιμοποιούσαν όμως και μεγάλα καζάνια για να ψήνουν φαγητά, όταν ήθελαν να ταΐσουν πολύ κόσμο, όπως σε γάμους και πανηγύρια.

Σάτσι: Πέτρινη πλάκα , πάνω της έψηναν τηγανίτες (κρέπες).

Λαίνα: Πήλινη στάμνα για κουβάλημα και διατήρηση του νερού.

Γκιούμι η Γκιούμια: Μεταλλικό τσίγκινο δοχείο για μεταφορά νερού και γάλακτος.

Κιούπι: Τα κιούπια ήταν πήλινα δοχεία στα οποία έβαζαν λάδι, ελιές και διάφορα τουρσιά.

Πήλινη κανάτα :Σε αυτήν  έβαζαν νερό ή κρασί.

Γυάλινη Κανάτα: Σε αυτήν έβαζαν νερό .

Μαστραπάδες μεταλλικούς: Ποτήρια της εποχής.

Πανέρι: Συνήθως ήταν φτιαγμένο από καλάμια ή από λεπτές βέργες. Ντουρβάνα: Μακρόστενο ξύλινο δοχείο στο οποίο έβαζαν γάλα και το χτυπούσαν με το ντουρβανόξυλο μέχρι να γίνει βούτυρο.

Σοφράς: Χαμηλό ξύλινο τραπέζι. Η οικογένεια κάθονταν για φαγητό γύρω-γύρω από το σοφρά, σταυροπόδι και έτρωγε συνήθως από το ίδιο ταψί. 
Το χρησιμοποιούσαν επίσης για να ανοίγουν φύλλα.

Πλάστης: Με το πλαστήρι άνοιγαν φύλλα για πίττες.

Σκαφίδα
: Ξύλινη  κοίλου κατασκευή μέσα της ζύμωναν το ζυμάρι για να φτιάξουν ψωμί.

Πινακωτή: Στην πινακωτή έβαζαν το ζυμάρι για να φουσκώσει και να πάρει το σχήμα του ψωμιού.

Ξύλινο φτυάρι
: Μ' αυτό φούρνιζαν και ξεφούρνιζαν το ψωμί.

Γουδί: Το γουδί το χρησιμοποιούσαν για να αλέσουν καρύδια, αμύγδαλα, πιπέρι κ.α.

Μασιά: Για να πιάνεις τα κάρβουνα στο τζάκι η σόμπα.


Διάφορα Αντικείμενα


Λάμπα(Γκαζόλαμπα-Λουξ): Την εποχή που δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα, χρησιμοποιούσαν αυτή τη λάμπα για φωτισμό στο σπίτι, στους στάβλους και στα χωράφια.

Σίδερο σιδερώματος: Ήταν αρκετά βαρύ.
Έβαζαν μέσα αναμμένα κάρβουνα , ζεσταίνονταν το μέταλλο και κατόπιν σιδέρωναν.

Ραπτομηχανή.

Κούνια
: Στην κούνια έβαζαν τα παιδιά για να κοιμούνται όταν ήταν μωρά.
Την είχαν δίπλα τους και την κουνούσαν με τα πόδια , όταν έκαναν χειρονακτική εργασία.

Ξύλινο  Εικονοστάσιo : Συνήθως τοποθετημένο σε μια γωνία η της Κουζίνας η του Σαλονιού και άναβε μέρα-νύχτα.

Μπαούλο η Σεντούκι  : Ξύλινο έπιπλο που συνήθως υπήρχε στο σαλόνι στολισμένο με κάποιο υφαντό ή εργόχειρο.

Φαναράκι: για φωτισμό



 Διάφορες  Λέξεις.


Αντέτι    =        Έθιμο.

Καν τίπτα    =    Τιποτε , καθόλου.

Μπουτσινάρια   =    Μπατζάκια παντελονιού.

Χειρόμπλους  =  Χειρόμυλος που άλεθαν σιτάρι η καλαμπόκι για να γίνει αλεύρι.

Oυμούτι = Συνήθεια


Τιρμπιέ = Να βάλεις μυαλό

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου